Academie voor Bijzondere Wetten - Samenvatting en conclusies Congres Evaluatie Drank- en Horecawet

Op 6 juni jl. vond in Utrecht het congres over de evaluatie van de Drank- en Horecawet plaats. Het congres werd georganiseerd door de Academie voor bijzondere wetten en werd geleid door Ferry Mingelen.

Met een opkomst van 185 bezoekers, spraakmakende sprekers, bezoekers met een duidelijke mening over de Drank- en Horecawet en interessante debatten, mag het congres een groot succes genoemd worden.

Nadat Frank Joosten in zijn presentatie kort was ingegaan op de soms merkwaardige wijzigingen van deze Drank- en Horecawet en de gevolgen daarvan in de dagelijkse praktijk werd al duidelijk dat er wel wat “gesleuteld” zal moeten gaan worden aan het juridisch/technische deel van deze wet.

Vervolgens was het woord aan Henk Westbroek, horecaondernemer in Utrecht, zanger Goede Doel, radiomaker. Henk, tevens socioloog, hield een temperamentvolle presentatie over nut en noodzaak van het bestaan van de Drank- en Horecawet anno 2016. Draagt de hoeveelheid aan regels in deze wet echt bij aan alcoholmatiging, is de scheiding van alcohol en dienstverlening, horeca e.d. nog wel van deze tijd.

Waarom worden er onmogelijk te handhaven regels gesteld die vervolgens op het bordje van de ondernemer worden neergelegd? Op welke andere wijze kun je alcoholmatiging ook proberen te regelen? Een kind geef je geen mes om een appeltje te schillen. Die je dat wel, dan gaat dat niet goed. Moeten messen nu verboden worden? Nee, het kind moet gewoon geleerd worden om te gaan met dit mes. Dat geldt ook voor het verantwoord omgaan met alcohol door jongeren. Henk roept dan ook op om eens met een andere bril naar deze Drank- en Horecawet te kijken.

Joël Voordewind, Tweede Kamerlid en indiener van het wetsvoorstel tot verhoging van de leeftijdsgrens van 16 naar 18 jaar licht toe dat met het verhogen van de verstrekkingsleeftijdsgrenzen wordt bewerkstelligd het gebruik van alcohol onder jongeren en daarmee alcoholgerelateerde problemen terug te dringen. Dat dit werkt is wel gebleken uit onder meer een studie in opdracht van de Wereldgezondheidsorganisatie.

Voorwaarde is wel dat de nieuwe wettelijke leeftijdsgrenzen gecombineerd worden met goede handhaving en bewustwordingscampagnes bij jongeren en hun ouders.

Echter, met de uitvoering van het “Blurringproject” van de Vereniging Nederlandse Gemeenten, waarbij in strijd met de bepalingen van de Drank- en Horecawet, toch alcoholhoudende drank mogen worden verkocht door een aantal geselecteerde winkeliers verkopen, neemt feitelijk het aantal verstrekpunten van alcoholhoudende dranken aanmerkelijk toe. Dat staat haaks op het gedachtegoed van de Drank- en Horecawet om juist het aantal alcoholverstrekpunten beperkt te houden. De personen die alcohol verstrekken moeten bovendien aan allerlei wettelijke eisen voldoen, waaronder het goede levensgedrag, diploma- en leeftijdseisen, e.d.. Dat is niet het geval bij de bedrijven die meedoen in de pilot. Een ander uitgangspunt van de DHW, nl. het voorkomen van verleiding om alcohol te nuttigen, wordt ook met de voeten getreden met dit project.

Kortom, het Blurring-project staat haaks op de verhoging van de leeftijdsgrens! De heer Voordewind heeft, naar aanleiding van dit congres, hierover inmiddels Kamervragen gesteld aan staatssecretaris Van Rijn.

Wim van Dalen, directeur van het Nederlands Instituut voor alcoholbeleid (STAP) gaf een presentatie over het toegenomen gebruik van alcoholhoudende dranken onder jongeren en besprak argumenten waarom het blurringproject van de VNG haaks staat op het gedachtegoed van de huidige Drank- en Horecawet die juist staat voor alcoholmatiging en verantwoorde alcoholverstrekking en -consumptie. Zie hier een nadere toelichting op zijn standpunt.

Pieter Verhoeve, burgemeester van Oudewater sprak als lid van de VNG-commissie Bestuur en Veiligheid van de Vereniging Nederlandse Gemeenten over het al meer genoemde Blurring-project . Hij is voorstander van het vermengen van horecafuncties met detailhandel en/of dienstverlening zoals hiervoor beschreven.

De heer Verhoeve heeft dit pilotproject nader toegelicht. Hij is van mening dat de maatschappelijke en politieke wensen en inzichten al lang niet meer aansluiten bij de in zijn ogen sterk verouderde uitgangspunten in de Drank- en Horecawet. Hij wil de DHW best handhaven, maar in de huidige praktijk lopen gemeenten naar zijn mening tegen onredelijke en onhaalbare grenzen van handhaving aan. Daar is niet iedereen het mee eens omdat met de uitvoering van dit blurringproject willens en wetens wordt gehandeld in strijd met de Drank- en Horecawet. Dat leidde tot verhitte debatten tussen voor- en tegenstanders.

Meer informatie over zijn standpunt vindt je hier.

Rob Bongenaar, directeur van Koninklijk Horeca Nederland geeft aan dat KHN de pilot met belangstelling volgt omdat deze pilot belangrijke informatie kan opleveren voor de evaluatie van de Drank- en Horecawet begin 2017.

Hij vindt het, net als de VNG niet meer van deze tijd dat bijvoorbeeld een restaurant volgens de huidige wet eigenlijk geen olijfolie of zelfgemaakte tapenade in het restaurant aan de gasten mag verkopen of slijterijen geen hapjes mogen verkopen of serveren. En zo zijn er meer voorbeelden in het hele land te benoemen die we allemaal heel normaal vinden maar die strikt genomen wel eens in strijd kunnen zijn met de huidige Drank- en Horecawet. Kortom, volgens KHN is de Drank- en Horecawet niet meer van deze tijd en allang ingehaald door de werkelijkheid.

In plaats van met z’n allen net te blijven doen of allerlei illegale situaties eigenlijk niet bestaan, kiest VNG voor de sprong vooruit. Namelijk door middel van een pilot in een gecontroleerde omgeving bij een beperkt aantal ondernemers onderzoeken wat wel en niet wenselijk is. Met oog voor de belangen van horeca, slijterijen en detailhandel en met inachtneming van bescherming van de volksgezondheid, veiligheid en openbare orde. Nadrukkelijk doel van de pilot is dat de conclusies en aanbevelingen meegenomen kunnen worden in de evaluatie van de DHW in 2017. Een pilot die op die manier wordt uitgevoerd kan in beginsel op steun van KHN rekenen.

Voorts is Rob Bongenaar ingegaan op een aantal wetswijzigingen die in de praktijk voor de horecaondernemers niet blijken te werken.

Ron Andes , voorzitter Koninklijke Slijtersunie licht toe dat de Slijtersunie zich op het standpunt stelt dat de Drank- en Horecawet nu eenmaal geen blurring toestaat. Daar waar mogelijk steken zij een stokje voor de uitvoering van deze pilot.. Als overal alcohol wordt verkocht, is het moeilijk toezicht houden op het ‘nix onder de 18’-principevindt de Slijtersunie. “Blurring heeft onwenselijke gevolgen voor het alcoholgebruik en de volksgezondheid.” Bovendien is de wet gewoon de wet en moet iedereen zich daaraan houden, benadrukt Ron Andes.

Dus als gemeenten blurring willen, wordt er aldus niet gehandhaafd op overtreding van de DHW. Dan dwingt de Slijtersunie een gemeente via de rechter om te handhaven, zoals nu in Zwolle en Hengelo gebeurt.

Voorts is Ron Andes ingegaan op een aantal wetswijzigingen die in de praktijk niet blijken te werken voor de slijtersbranche.

Tot slot

Per 1 januari 2013 en nadien per 1 januari 2014 is de Drank- en Horecawet ingrijpend gewijzigd.

Deze wijzigingen brachten en brengen nog al wat vragen en verrassingen met zich mee en blijken wijzigingen lang niet altijd verbeteringen te zijn.

Er worden blurringprojecten geïnitieerd, myteryshoppers worden ingezet, paracommerciële bepalingen doen sommige wenkbrauwen fronzen en doorgevoerde administratieve lastenverlichtingen doen andere tenen krommen, handhaving en toezicht heeft niet altijd politieke prioriteit, preventie- en handhavingsplannen zijn wel vastgesteld maar worden niet altijd uitgevoerd, de nieuwe leeftijdsgrenzen worden niet goed nageleefd, 18-minners komen nog te makkelijk aan alcohol, de controle van de inrichtingseisen wordt in het algemeen ervaren als een molensteen om de gemeentelijke nek.

Kortom, er is nog veel stof tot discussie en er zal dus nog heel wat water “door den Rijn moeten stroomen”, voor en aleer al deze en andere discussiepunten zijn verwoord in een concrete toekomstvisie op een nieuwe Drank- en Horecawet.

Staatssecretaris Martin van Rijn heeft aangegeven deze wet nog dit jaar te willen evalueren. Dit congres heeft daaraan zeker een belangrijke bijdrage geleverd.

Vele bezoekers hebben het Evaluatieformulier over de Drank- en Horecawet ingevuld. Frank Joosten zal al deze bemerkingen bundelen, groeperen en na het zomerreces in boekvorm aanbieden aan staatssecretaris Martin van Rijn. Uiteraard zullen wij deze gebundelde bemerkingen ook in digitale vorm plaatsen op deze website.